ไม้ต้นนี้ พบขึ้นตามป่าธรรมชาติทุกภาคของประเทศไทย แต่ใน
ปัจจุบันตามป่าธรรมชาติพบน้อยมาก จึงถูกจัดให้เป็นไม้หายากสายพันธุ์หนึ่ง ซึ่งเพิ่งจะพบมีผู้นำเอาต้นโมกเครือ ออกวางขาย แต่ไม่ได้รับความสนใจจากผู้ปลูกเท่าที่ควร เนื่องจากไม่ทราบที่มาที่ไปของโมกเครือว่าเป็นอย่างไร โมกเครือ นอกจากดอกจะมีกลิ่นหอมเป็นเสน่ห์แล้ว ยังมีสรรพคุณทางสมุนไพรอีกด้วย โดยในตำรายาแผนไทยระบุว่า ต้น หรือเถา กะจำนวนเล็กน้อยต้มน้ำดื่มเป็นยารักษาโรคประดง (อาการผิวหนังมีผื่นคัน เป็นเม็ดขึ้นคล้ายผด คันมาก มักมีไข้ร่วมด้วย) และแก้พิษฝีภายใน ราก กะจำนวนพอประมาณต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลังผู้ที่เพิ่งจะฟื้นจากอาการไข้ แก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้) ตับพิการ เป็นยาบำรุงและขับระดูสตรี ใบ แก้เมื่อยขบ เข้ายาอื่นรักษาฝีและริดสีดวงทวาร ราก ผสมแก่นลั่นทมต้มน้ำดื่มเป็นยาระบาย ตำรายาพื้นบ้านใช้ต้นหรือเถาผสมกับผลมะตูมอ่อน ว่านมหากาฬทั้งต้น ต้มน้ำดื่มรักษาเบาหวานได้
ปัจจุบันตามป่าธรรมชาติพบน้อยมาก จึงถูกจัดให้เป็นไม้หายากสายพันธุ์หนึ่ง ซึ่งเพิ่งจะพบมีผู้นำเอาต้นโมกเครือ ออกวางขาย แต่ไม่ได้รับความสนใจจากผู้ปลูกเท่าที่ควร เนื่องจากไม่ทราบที่มาที่ไปของโมกเครือว่าเป็นอย่างไร โมกเครือ นอกจากดอกจะมีกลิ่นหอมเป็นเสน่ห์แล้ว ยังมีสรรพคุณทางสมุนไพรอีกด้วย โดยในตำรายาแผนไทยระบุว่า ต้น หรือเถา กะจำนวนเล็กน้อยต้มน้ำดื่มเป็นยารักษาโรคประดง (อาการผิวหนังมีผื่นคัน เป็นเม็ดขึ้นคล้ายผด คันมาก มักมีไข้ร่วมด้วย) และแก้พิษฝีภายใน ราก กะจำนวนพอประมาณต้มน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลังผู้ที่เพิ่งจะฟื้นจากอาการไข้ แก้ไตพิการ (โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ มีปัสสาวะขุ่นข้น เหลืองหรือแดง มักมีอาการแน่นท้อง กินอาหารไม่ได้) ตับพิการ เป็นยาบำรุงและขับระดูสตรี ใบ แก้เมื่อยขบ เข้ายาอื่นรักษาฝีและริดสีดวงทวาร ราก ผสมแก่นลั่นทมต้มน้ำดื่มเป็นยาระบาย ตำรายาพื้นบ้านใช้ต้นหรือเถาผสมกับผลมะตูมอ่อน ว่านมหากาฬทั้งต้น ต้มน้ำดื่มรักษาเบาหวานได้โมกเครือ หรือ AGANOSMA MARGINATA (ROXB) G.DON. อยู่ในวงศ์ APOCYNACEAE เป็นไม้เถาเลื้อยพาดพันต้นไม้อื่น สามารถเลื้อยได้ไกลกว่า 10 เมตร ลำต้นกลม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงกันข้าม รูปเรียว ปลายแหลม โคนมนหรือเว้าเล็กน้อย ก้านใบสั้น สีเขียวสด ดอก ออกเป็นช่อที่ปลายยอด แต่ละช่อประกอบด้วยดอกย่อย 8-10 ดอก ลักษณะดอกมีกลีบเลี้ยงสีเขียวแยกเป็น 5 แฉก ดอกโคนเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็นกลีบดอก 5 กลีบ แต่ละกลีบเป็นรูปรี ปลายแหลม สีขาวสดใส ดอกเมื่อบานเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1.5-2 ซม. ดอกมีกลิ่นหอมแรง เวลามีดอกดกและดอกบานพร้อมกันทั้งต้น จะดูสวยงามและส่งกลิ่นหอมกระจายทั่วบริเวณใกล้เคียงเป็นที่ชื่นใจยิ่งผลเป็นฝักเรียวยาว เมื่อผลแก่จะแตกอ้า ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาล มีปีกหรือขนสีขาวติดที่ปลายเมล็ดด้านหนึ่ง ดอกออกทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด มีชื่อ เรียกตามท้องถิ่นต่างๆอีกคือ พิษ (ภาคกลาง) เดื่อเครือ เดื่อดิน เดื่อเถา เดื่อไม้ (ภาคเหนือ) ไส้ต้น (โคราช) เดือยดิบ (กาญจนบุรี) มะเดือดิน มะเดือเถา (ราชบุรี-ภาคเหนือ) ย่านเดือยบิด (สุราษฎร์ธานี) และ เดือยดิน (ประจวบคีรีขันธ์) มีต้นขาย ที่ตลาดนัดไม้ดอกไม้ประดับ สวนจตุจักร ทุกวันพุธ-พฤหัสฯ บริเวณโครงการ 2 แผงป้าแอ๊ด–คุณขวัญราคาสอบถามกันเองครับ
ที่มา : คอลัมน์เกษตรกรบนแผ่นกระดาษ โดย...นายเกษตร นสพ.ไทยรัฐ
ความรู้เรื่องโรคประดง
เป็นโรคจำ
พวกหนึ่งมีอาการผื่นคันตามผิวหนังหรือตามภาษาชาวบ้านเรียกว่า "โรคประดง" มีด้วยกันหลายชนิด ซึ่งจะเรียกต่างกันตามลักษณะของผื่น เช่น ประดงเลือด ประดงไฟ ประดงลม ประดงข้อ เป็นต้น ลักษณะของผื่นอาจขึ้นเป็นผื่นแดงเล็กๆ หรือขึ้นเป็นทางตามตัว ผื่นเม็ดเล็กสีค่อนข้างขาว ผื่นผุดขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ เป็นหมู่ๆ ห่างกัน ผื่นขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ คล้ายยุงกัดทั่วตัว หรือผื่นขึ้นคล้ายลมพิษ
พวกหนึ่งมีอาการผื่นคันตามผิวหนังหรือตามภาษาชาวบ้านเรียกว่า "โรคประดง" มีด้วยกันหลายชนิด ซึ่งจะเรียกต่างกันตามลักษณะของผื่น เช่น ประดงเลือด ประดงไฟ ประดงลม ประดงข้อ เป็นต้น ลักษณะของผื่นอาจขึ้นเป็นผื่นแดงเล็กๆ หรือขึ้นเป็นทางตามตัว ผื่นเม็ดเล็กสีค่อนข้างขาว ผื่นผุดขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ เป็นหมู่ๆ ห่างกัน ผื่นขึ้นเป็นเม็ดเล็กๆ คล้ายยุงกัดทั่วตัว หรือผื่นขึ้นคล้ายลมพิษอาการผื่นคัน: สาเหตุ
อาการผื่นคันเกิดจากสาเหตุหลายประการ ที่สำคัญคือการแพ้สิ่งกระตุ้นจากสิ่งภายนอก สิ่งกระตุ้นเหล่านี้อาจเป็น สารเคมี เช่น ผงซักฟอก ยางจากต้นไม้ เครื่องสำอาง ผุ่นละออง อาจเกิดจากอาหารที่รับประทาน เช่น อาหารทะเล เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ จากยาที่รับประทาน รวมทั้งอาจเกิดจากความร้อน ความเย็น ถูกกดทับหรือรัด เช่น บริเวณขอบเสื้อหรือกางเกงชั้นใน เป็นต้น แต่ละคนจะมีความไวในการคอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นแตกต่างกัน ทำให้เกิดปกิกิริยาต่อต้านที่รุนแรงแตกต่างกัน การตอบสนองต่อการแพ้บางอย่างอาจรุนแรงมากจนทำให้เสียชีวิตได้ เช่น การแพ้ยาหรือสารเคมี
น้ำเหลืองเสีย (lymphatic disorders) เป็นอีกสาเหตุสำคัญในการทำให้เกิดอาการผื่นคันตามผิวหนัง น้ำเหลืองเสียหรือความผิดปกติของน้ำเหลือง ทำให้เกิดอาการบวม บวมคัน แผลเปื่อย และพุพอง
วิธีแก้ไข
การป้องกันไม่ให้เกิดการแพ้ต้องพยายามหาว่า สิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดการแพ้คืออะไร และพยายามหลีกเลี่ยงการสัมผัสสิ่งกระตุ้นนั้น แต่หากไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้หรือเมื่อเกิดอาการขึ้นแล้ว การบำบัดรักษาอาการผื่นคันจากการแพ้ขึ้นอยู่กันความรุนแรงที่เกิดขึ้น ในปัจจุบันคนส่วนใหญ่นิยมการรักษาด้วยการใช้ยาภายนอก หรือใช้ยาภายนอกร่วมกับการรับประทานยา อย่างไรก็ตามยาแก้แพ้บางชนิดมีส่วนผสมของสารสเตอรอยด์ (Steroid) ซึ่งพิสูจน์แล้วว่ามีผลข้างเคียงต่อร่างกาย
น้ำเหลืองเสียเกิดจากความผิดปกติของระบบน้ำเหลืองในร่างกาย ดังนั้นการใช้ยาภายนอกจึงเป็นการรักษาที่ปลายเหตุเท่านั้น การรักษาโดยการรับประทานยาจึงเป็นการรักษาที่เหมาะสมที่สุด
ประดงเลือด ประดงลม
มีอาการผดผื่นขึ้น เหมือนลมพิษ หากมีฝุ่นละออง มา 2 ปี หากไม่มีฝุ่นละอองร่างกายก็ปกติ จึงไม่ได้ใส่ใจอะไรมาก พอประมาณกลางมิถุนายนเกิดอาการคัน ตาบวม หน้าและลำคอขึ้นผดผื่น แดง ไปหาหมอโรงพยาบาล คาดเดาว่าน่าจะแพ้ยาชุดที่ซื้อรับประทาน หลังจากเข้ารักษาสองวัน ดีขึ้น แต่พอออกจากรพ อาการคันก้อเหมือนเดิม คราวนี้ขึ้นผื่นเหมือนลมพิษ บ้าง ขึ้นเป็นเม็ด คัน แดงที่ใบหน้า ลำคอ ตามร่างกาย เป็นๆ หายๆ เป็นประดงเลือดหรือป่าว อยากทราบว่าเกิดจากระบบเลือด น้ำเหลืองไม่ดีหรือป่าว มียาอะไรรักษาได้บ้าง
